[YG Conlang Archives] > [ceqli group] > messages [Date Index] [Thread Index] >
Saluton, Rekso Mejo (Rex May)
Evidente, ci konas suficxe la lingvon espo (Esperanto) por flua komunikado.
Tial, mi tradukas cxiujn miajn citajxojn, sube, en espon, cxar tiel ci tre pli bone ilin komprenos. Miajn fivortojn per la hispana mi klarigas ankaux cxe mia auxtotradukado (memtradukado).
Kompreneble, ci falas foje en la detalojn misfaritaj de la mediokra (duonbona) lingvisto Zamenhofo, kaj ili estas misfaroj dauxrigitaj gxis nun de liaj adorantoj. Sed al mi, kiu ne estas espisto, kiu nur estas espoparolanto, kiu kracxas kontraux la tombon de Zamenhofo kaj kontraux la Akademion de Espo, la Fundamenton de Espo, kaj tiel plu, ciaj lingvaj eraroj nenion gravas. Gravas nia reciproka komunikado flua; nur tio gravas; kaj ja tia komunikado ekzistas.
Nun pri la fono de la afero: probable azenagojn kiel "ginjal" ci produktas kontinue pro la fonetikaj legxoj de la cxenlio; plimalpli kiel la espistoj (aro da fanatikoj, kiel mi cxiam diros) konservas monstrajxon kiel la kombinajxo nomata "prepozicio plus finajxo de akuzativo", timinda stumblilo ecx por tre fluaj parolantoj de la espo, kiel Donaldo Harlouxo (Donald Harlow).
Ne, sinjoroj espistoj, idistoj, volapukistoj, cxenliistoj, interlinguxaistoj kaj tiel plu. Ne.
Al la vasta mondo gravas nenion viaj "legxoj" kaj viaj "tradicioj". La mondo, la popolo, volas facilan internacian lingvon, kun aux kontraux viajn tradiciojn kaj fonetikajn aux gramatikajn aux ortografiajn legxojn.
Pli konkrete: planlingvo kun specialaj ortografiaj signoj estas koterio. Planlingvo kun enigma vortaro (ne rekonebla ekde la parolantoj de la teritoriaj lingvoj el kiuj la radikaron oni cxerpis) estas ankaux koterio. Planlingvo kun hxaosa (malfonetika) ortografio estas alia koterio. Planlingvo plena da konsonantaj kunmetoj malfacile prononceblaj estas koterio. Planlingvo kun oftaj morfologiaj kaj sintaksaj esceptoj aux absurdegoj estas denove koterio. Ne, ne, ne.
La lingvistiko, do ankaux la planlingvistiko, estas eksperimenta scienco, ne vakua ludilo de salono. Do, la eksperimentaj rezultoj "ordonas", la eksperimentaj rezultoj konstruas cxiam la realan vojon. La solaj helpoplanlingvoj kun iu reala sukceso estis kaj estas cxiam helpoplanlingvoj kun vortaro rekonebla el tre parolataj lingvoj. La sola parta escepto estis la volapuko, rapide abandonata pro planlingvo kun vortaro multe pli rekonebla: la espo.
Ne hazarde, post la espo aperis helpoplanlingvo multe pli malfacile uzebla aktive, sed malgraux tio kun konstatebla sukceso: la interlinguxao. Eske kial? Simple, cxar la rekonebleco de la semantikaj radikoj estas ankoraux pli alta en la interlinguxao ol en la espo. Tial la pasiva rekonebleco estas pli alta, speciale por denaskaj parolantoj de latinidaj lingvoj aux de la angla. Sed la aktiva uzo ne estas facila, pro la kontrauxfonetika ortografio kaj la nombraj morfologiaj esceptoj.
Konklude: la cxenlio nur sukcesos se gxi sxangxas kaj flekseblas siajn fonetikajn reguloj por havi vortaron rekonebla ekde la lingvoj plej parolataj. Tio ne implicas alian euxroklonon kiel la espo, la ido aux la novialo; oni povas kaj raktas doni la relativan plimulton al aziaj aux amerikaj lingvoj, ekzemple. Sed, cxiam, la semantikaj radikoj devas esti tuj kaj facile rekoneblaj el denaskaj parolantoj de la fontolingvoj. Fontolingvoj kiuj estu gxenerale tre parolataj teritorie.
Sub cxi tiuj kondicxoj, mi akceptus labori pro la cxenlio.
Amike, el Aleksandro Ksavero.
----- Originala mesagxo -----
> Saluton, Rekso.
> Sincere, mi opinias ke por ci la cxenlio (Ceqli) estas nur tempopasilo.
Kompreneble ghi estas ludilo parte. Chiuj artefaritaj lingvoj estas ludiloj, kvankam ili povas havi ankau seriozajn celojn. Sed por mi, Ceqli ne estas -nur- ludilo. Kaj mi penos uzi kaj la anglan lingvon kaj la Esperanton chi tie.
> Paro da detaloj min faras suspektanta pri tio.
> Unue, cxar ci alparolas min per la angla anstataux tion fari per la cxenlio, kaj tio malgraux ke, evidente, mi ne kapablas kompreni esprimojn kiel "BTW" kaj "LOL", kiuj ecx ne aperas cxe la bonaj vortaroj. Sxajne, ci supozas ke cxiu interesito pro la cxenlio devas kompreni ciajn mesagxojn per la angla. Nu, mi ne povas, speciale mi ne volas. Kaj mi rajtas. Al mi interesas cxenlion lerni, sed sen antauxe la anglan lerni.
Bedaurinde, mi ne konas la hispanana lingvon sufiche bone por uze ghin por instrui la Ceqli. Eble mi faros Esperantan retlokon por Ceqli. (Don, bonvole korektigu miajn fushojn!) Bona ideo.
> Due, min surprizis monumenta azenago ("burrada monumental") kiun ci enkondukis defendante cian cxenlion; nu, mi ne scias cxu tio estas azenago ("burrada") cxu nur demonstrado pro ke, por ci, la cxenlio estas ekskluzive ludilo sen reala komunikiva intenco.
Kion signifas 'burrada'? Sherco?
> Ci diras pri abortajxacxo ("engendro") kiel "ginjal" (internet) ke "Indeed. A word terse and lovely, that Indians will enjoy using.". Jen la azenago ("burrada"), jen la moko ("burla") estas tiom volumenoza ke, cxifoje, mi penis tradukante gxisfunde cian frazacxon, kiu signifas nenion malpli ol cxi tion: "Ja. Kurta kaj cxarma vorto, kiun la hindoj gxojos kiam gxin uzos ili.".
> Sed ne. La hindoj ne gxuos cxi tiun vortacxon kiam gxin ili uzos, simple cxar en cxiu hinda lingvo, ekde la angla gxis la malajalama aux la hindia, la urdua, la bengalia kaj multaj aliaj, sendepende dis la skribsistemo, la parolo prononcata de ili por indiki la interneton aux interreton estas... internet. Ne hazarde, sed cxar Hindujo, lando kie preskaux cxiuj konas iom da angla, prenas la internaciajn radikojn kun angla deveno precize laux la originalo, ne kiel Cxinujo, kie oni kutimas ilin adapti per sinonimoj tre malsamaj fonetike. Ci iru Hindujen cxien dikante la vorton "internet" kaj cin cxiuj komprenos. Ci iru dikante la parolon "ginjal" kaj cin neniu komprenos. Ci iru en lokon kie ci konjektas ke ekzistus interneta eniro, kaj ci demandu simple: "Internet?" Se jes, la komisiito tuj diros "Yes, Internet" ("Jes, interneto") cxie Hinduje. Kaj se ci diras al gxi "Ginjal?" cin gxi ne komprenos kaj interneton ci ne povos uzi en tiu loko.
La hindiparolantoj povas sufiche rapide lerni ke 'gin', prenita de la hindi vorto 'ginna', kiu signifas 'kalkuli', signifas 'komputilo.' Kay 'jay' estas absolute 'reto' lau hindi. Sekve, kvankam 'ginjal' ne estas tuje perceptebla por hindiparolanta, ghi estas precipe facile lernebla por ili.
> La kurta kaj cxarma vorto per helpoplanlingvo kiun gxojus la hindoj kaj la indianoj por nomi la interneton estas, evidente, "internet" au iu formo tre simila fonetike kiel "interneto". El parolo kiel "ginjal" ili profitos nenion kaj neniel.
> Finfine, mio supozos malgraux cxi tio ke ci laboras serioze per la cxenlio kaj ke ci ne fitrompas nin ("no nos estás tomando el pelo") la verajn kaj ne sxercemajn ("no de chufla") studantojn kaj uzantojn de la helpoplanlingvoj por komuniki internacie kaj facile.
> Cxar, probable, nek la espon nek la interlinguxaon nek iun alian euxroklonon regata de mi regas ci, do ci ne kapablas komunikigi cin kun mi per la angla (kiun mi rifuzas lerni gxisfunde, kiel ci rifuzas lerni gxisfunde la hispanan). Nu, facilan lingvon havas ci, multe pli facile lernebla de mi ol la angla, kaj multe pli tauxga por ke mi komprenu ciajn mesagxojn ol per la angla. Eske kiu estas tiu lingvo? Mu la cxenlio!
> Do mi petas al ci ke, komence, cxiujn tiujn observojn per la angla faritaj de ci cxe la suba mesagxo ci ripetu al mi, sed tradukotaj al la cxenlio. Iu ago tauxgus: ke ci akompanu tiujn observojn kun kurta resumo per la kastila lingvo (aux per la espo) de la ortografio, la prononco kaj la gramatiko de la cxenlio, kaj kun leksikono ankaux per la hispana lingvo (aux per la espo) pri la plej enigmaj cxenliparoloj uzotaj de ci. Kaj mi ja scias ke, se tion ci faras, cin mi komprenos sen granda malfacileco.
> Mi ne akceptas legi ciajn mesagxojn per la angla pri la cxenlio. Sed tiujn kiujn ci sendus per la cxenlio ja mi legus.
> Kaj, konklude, se ci agas serioze, la cxenlion ci volas por cxi tio, por komunikigi cin per la cxenlio kun la popolo kiu ne volas aux ne povas sin komunikigi kun ci per la angla. Por popolo kiel mi, ekzemple.
> Cxar la anglan lerni mi rifuzas, sed ja la cxenlion (Ceqli) lerni mi volas.
Ceqli, lau tio, kion mi jam diris, ne estas kompleta. Ghis nun, mi ne povas uzi ghin por tia chi komunikado. Mi bezonas helpon por igi la lingvon pli uzinda.
Vi jam konvinkis min, ke mi bezonas Esperantan retlokon por Ceqli. Post ke mi faros ghin, eble vi povas uzi ghin por lerni Ceqli, kaj post tio vi povas fari hispanan retlokon por ghi:)
Rekso Mejo (Rex May)